De provincie Gelderland kent beduidend de rijkste geschiedenis van alle 12 de provincies. Voordat steden als Den Haag en zelfs Amsterdam een prominente rol gingen spelen, was het oosten het middelpunt van toen. De provincie Gelderland zoals we die nu kennen, heeft zijn oorsprong liggen in de Middeleeuwen. In deze serie ga ik je meer leren over de geschiedenis van het oude Gelre. Deze blog staat geheel in het teken van de geschiedenis van Staverden.
Hertog Reinoud I had zijn lusten op Staverden gezet. Het gebied gaf hij stadsrechten in 1298 welke werden bekrachtigd door de Duitse keizer. Reinoud liet er een hof bouwen waar hij vermoedelijk regelmatig verbleef. Dit gebouw werd in de loop der tijd vergroot tot een kasteel. De plek is voornamelijk gevestigd door boeren die er hun agrarisch bedrijf gevestigd had. Voor mij is het een beetje onduidelijk wat de Hertog met Staverden wou aanvangen, omdat de kleinste stad van Nederland nog altijd 30 inwoners kent. Er zijn stukken gevonden dat ook horigen en ministerialen er mochten komen wonen aanvullend met juridische rechten voor bedrijfsvoering.
De traditie van de witte pauwenveren is onlosmakelijk verbonden met het Hertogdom Gelre. Hertog Willem I of Reinoud IV wou rond 1400 laten zien dat zij ter paard hun steden betraden. Daarvoor waren er versieringen nodig voor de hertogelijke helm. Leenmannen zorgden voor het onderhoud van Hof en Kasteel Staverden, zodoende werden zij verplicht gesteld om witte pauwen te houden en de veren af te staan voor de helm. Deze traditie gaat ook nu nog door. De commissaris van de Koning in Gelderland ontvangt ieder jaar een nieuwe set veren om de geschiedenis van Staverden en daarmee van Gelderland te eren.
De Zwarte Vrouw
Eleonora van Engeland was de moeder van Reinoud III en Eduard van Gelre. Zij was daarom getrouwd met Reinoud II van Gelre en hadden een goed huwelijk. Totdat vertrouwelingen Reinoud opstookten en verklaarden dat Eleonara gek begon te worden. Van Kasteel Rozendaal nam ze haar intrek in Staverden waar ze de laatste jaren van haar leven vertoefde. Nadat Reinoud zijn vrouw in de steek had gelaten, stierf ze in het kasteel. Daar kreeg ze op een eiland in de kasteelgracht een eigen gedenksteen. De mythe is als volgt. De geest van gravin Eleonora dwaalt ‘s nachts rondom Staverden. Er wordt gezegd dat het niet veilig is om na middernacht over het landgoed te verblijven. Terugkeren is geen optie meer.
De geschiedenis van Staverden in het nu
In de laatste eeuwen veranderde Staverden, door de ruilverkaveling, en door de bouw van nieuwe hoeven steeg het inwonersaantal met enkele procenten. Haha. Het landgoed Staverden kreeg de status van beschermd dorpsgezicht. Belangrijk vind ik het niet, maar op het terrein is ook een ambachtelijke brouwerij. Leek mij belangrijk om te vermelden.
Het landgoed Staverden is buiten vrij toegankelijk en lijkt mij mooi om te bezoeken.
De volgende stad in deze serie is: Nieuwstadt
Eerder in deze serie verschenen: Arnhem, Harderwijk, Geldern, Nijmegen, Tiel, Doetinchem, Goch, Doesburg en Apeldoorn.
Uitgelichte afbeelding: Kasteel op het Landgoed Staverden
