Overgebleven verhalen uit Gelre

In de zomer van vorig jaar kon je wekelijks meelezen met de Gelderse geschiedenis. Zo stond er iedere week een artikel voor je klaar met een andere stad als hoofdonderwerp. Bijvoorbeeld Doesburg, Nijmegen, Staverden en onze hoofdstad Arnhem. Op die manier heb ik geprobeerd je meer te leren over de provincie met de rijkste geschiedenis van allemaal, of dan genoemd: Gelre. In de periode van het graafschap en hertogdom, zo tussen 1046 en 1795, zijn er veel verhalen overgebleven. Mythisch en niet echt waar, maar vast met een splinter aan waarheid. Vandaag daarom een paar overbleven verhalen uit Gelre. Lees verder om je te verdiepen in de overgebleven verhalen uit Gelre, de waarheid van toen.

Het meisje uit Velp

Gelderland staat vol met kastelen. Zo vind je in Velp het Kasteel Biljoen waar in de tijd net na het hertogdom dit verhaal werd opgetekend. Een arme vrouw, Ann genaamd, wordt door de kasteelheer verleidt met een leven vol luxe. Ann trekt bij hem in, maar verliest haar schoonheid. Op een dag wordt haar levenloze lichaam gevonden in de gracht van het kasteel. Haar geest zou daar nog altijd ronddwalen en jongemannen de gracht inlokken.
Het is een sage, want ik heb de route langs het kasteel meerdere malen gefietst. Voornamelijk omdat via het kasteel van en naar school fietste. En ik heb mij niet laten verleiden door een geest. Wel door Biljoen overigens.

Lees meer: De bomenlanen van Gelderland | in de natuur

Het uiterste van Staverden

Voor degene die het niet kent, Staverden is een stad gelegen aan de noordwestzijde van de Veluwe. De stad is er één van uitersten, omdat het enkel een aantal boerderijen omvat naast het landhuis dat er staat. De mannen die het landhuis bewoonden, kregen de opdracht om ieder jaar witte pauwenveren te leveren aan de hertog. Dit zal in de tijd zijn geweest van Willem I omstreeks 1400. Willem was namelijk veel bezig met miliataire activeiten en daardoor was het voor hem van belang om te laten zien met wie de tegenstander (veelal Brabant en Frankrijk) te maken had. De veren van witte pauwen werden ieder jaar opnieuw in de hoed van de hertog gestoken. Zo was van ver zichtbaar dat het hoofd van het hertogdom naderde.

De laatste poort van Arnhem

Nog altijd doet de Sabelspoort dienst voor de stad Arnhem. Hetzij dit tegenwoordig is als een monument. Het is de laatst overgebleven poort en vind je in de zuidelijke rand van het centrum. De poort is al eeuwenoud en voor zover ik weet, staat ‘sabel’ voor ‘zand’. Wat zou kunnen suggeren dat de poort enkel is gebouwd op zand. Zoals je uiteraard weet, hadden stadspoorten in de tijd van de Middeleeuwen de functie om tegenstanders te weren en inwoners te beschermen. De Sabelspoort heeft onder andere dienst gedaan als tolpoort, waar marktlieden moesten betalen om goederen op de markt te mogen verkopen. Maar ook als gevangenis, gekkenhuis en voor de Tweede Wereldoorlog nog even als atelier.
De restanten van de overige poorten van Arnhem, namelijk Janspoort, Rijnpoort en Velperpoort, liggen vermoedelijk onder te grond.

Overgebleven verhalen uit Gelre - Sabelspoort Arnhem

Tijdens mijn korte zoektocht (alleen voor de échte feiten) stuitte ik op een verhaal dat ik niet kende, maar toch graag met jullie wil delen. Daarom dit extraatje:

Het verdwenen klooster

Het Speulderbos is één van de allermooiste bossen van Gelderland. Ik ben er nooit geweest, maar foto’s die langskomen zeggen zoveel. In dit bos ligt een leemkuil waar vroeger een kasteel gestaan zou hebben. Van het kasteel is niets over, omdat het kasteel verdween tijdens een storm. Met de bliksem is het kasteel in de leemkuil gezakt. Als straf voor de monniken die ’s nachts feesten gegeven zouden hebben voor de duivel en voor heks. Dit gebeurde tot ver in de Middeleeuwen. Bewoners uit de buurt zagen het klooster ’s nachts felverlicht. Totdat een blikseminslag met de kerstdagen hier een einde aan maakte. Het klooster was verdwenen, maar rare geluiden bleven. Er werd vermoed dat dit kwam door niet enkel de kloosterklokken. Ook van monniken die door het bos zwierven en klaagden over hoe zij aan het leven zijn ontkomen.
Het Solse Gat dankt de naam aan de zonnevieringen, voor de Germaanse god van de zon ‘Sol’.

Lees ook: Ik breng een ode aan ‘Mijn Gelderland’